هوش مصنوعی چیست و چند نوع هوش مصنوعی داریم؟

تاریخچه

هوش مصنوعی به‌عنوان یک حوزه علمی و فناوری در دهه 1950 آغاز به کار کرد. در سال 1956، کنفرانس دارتماوث به‌عنوان نقطه عطفی در تاریخ AI شناخته می‌شود که توسط شخصیت‌های برجسته‌ای مانند جان مک‌کارتی و ماروین مینسکی برگزار شد. در این کنفرانس، مفهوم AI به‌طور رسمی تعریف و تحقیقات جدی‌تری در این زمینه آغاز شد.
دهه‌های بعد، پیشرفت‌های قابل توجهی در زمینه AI رخ داد. اولین چت‌بات تاریخ در سال 1966، توسط جوزف ویزبام ساخته شد. اما به‌دلیل محدودیت‌های فناوری آن زمان، AI نتوانست به‌طور گسترده‌ای در زندگی روزمره مورد استفاده قرار گیرد.
دهه 1970 و 1980 به‌عنوان دوران رکود AI شناخته می‌شود. عدم تحقق انتظارات و کمبود منابع مالی منجر به کاهش تحقیقات و پروژه‌های هوش مصنوعی شد. با این حال، در این دوران، زبان‌های برنامه‌نویسی خاصی برای AI توسعه یافتند که به‌عنوان ابزارهایی برای پیاده‌سازی الگوریتم‌های AI استفاده می‌شدند.
در دهه 1990، با پیشرفت‌های چشمگیر در محاسبات و داده‌های بزرگ، AI دوباره به صحنه برگشت. الگوریتم‌های یادگیری ماشین و شبکه‌های عصبی به‌سرعت توسعه یافتند و توانستند در حوزه‌های مختلفی مانند تشخیص گفتار و تصویر به کار گرفته شوند. در سال 1997، کامپیوتر دیپ بلو شرکت IBM توانست قهرمان شطرنج جهان، گاری کاسپاروف، را شکست دهد که این رویداد به عنوان یک پیروزی بزرگ برای AI تلقی شد.
از اوایل دهه 2000، با ظهور داده‌های کلان و پیشرفت‌های در الگوریتم‌های یادگیری عمیق، AI به‌طور قابل توجهی در زندگی روزمره ما نفوذ کرده است. امروزه، AI در حوزه‌های مختلفی مانند حمل و نقل خودران، تشخیص بیماری‌ها، و سیستم‌های توصیه‌گر به کار می‌رود. فناوری‌هایی مانند دستیارهای صوتی هوشمند و ربات‌های خانگی نیز بخشی از زندگی روزمره ما شده‌اند.

چند نوع هوش مصنوعی داریم؟

AI به چند دسته اصلی تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.

1. هوش مصنوعی ضعیف (Narrow AI)

این نوع هوش مصنوعی به یک وظیفه خاص محدود می‌شود و توانایی‌های عمومی ندارد. برای مثال، دستیارهای صوتی مانند سیری و الکسا یا سیستم‌های توصیه‌گر در پلتفرم‌هایی مانند نتفلیکس و آمازون نمونه‌هایی از این نوع هستند. این سیستم‌ها می‌توانند در یک زمینه خاص عملکرد خوبی داشته باشند، اما خارج از آن نمی‌توانند تعامل کنند.

2. هوش مصنوعی قوی (General AI)

این نوع هوش مصنوعی قادر است هر وظیفه‌ای را که یک انسان می‌تواند انجام دهد، انجام دهد و توانایی‌های عمومی دارد. در حال حاضر، AI قوی هنوز به مرحله عملیاتی نرسیده و بیشتر در حوزه نظری و تحقیقاتی مطرح است.

3. هوش مصنوعی خودآموز (Self-learning AI)

این نوع از هوش مصنوعی می‌تواند از داده‌ها و تجربیات گذشته یاد بگیرد و به مرور زمان بهبود یابد. الگوریتم‌های یادگیری عمیق و یادگیری تقویتی در این دسته قرار می‌گیرند و به آن‌ها این امکان را می‌دهند که در محیط‌های پیچیده عملکرد بهتری داشته باشند.

4. هوش مصنوعی احساسی (Emotional AI)

این نوع AI توانایی شناسایی و تفسیر احساسات انسانی را دارد. می‌تواند با انسان‌ها به‌صورت احساسی تعامل کند و در کاربردهایی مانند مشاوره و خدمات مشتری مفید باشد.

5. هوش مصنوعی اجتماعی (Social AI)

این نوع طراحی شده است تا با انسان‌ها به‌صورت طبیعی و انسانی تعامل کند. ربات‌های اجتماعی و چت‌بات‌ها نمونه‌هایی از این نوع هستند که در خدمات مشتری و تعاملات اجتماعی به کار می‌روند.

هر یک از این انواع AI چالش‌ها و فرصت‌های خاص خود را دارند و به‌طور مداوم در حال توسعه و پیشرفت هستند.